Overheid gaat bedrijven dwingen energie te besparen

Minister Kamp van Economische Zaken is bereid wettelijke verplichtingen door te voeren als de afgesproken doelen inderdaad niet worden gehaald , zegt hij in een reactie. ‘Op basis daarvan verwachten alle partijen dat de energiebesparing in de energie-intensieve industrie daadwerkelijk wordt gehaald.’ De Tweede Kamer is dinsdagavond over de plannen geïnformeerd. 

Psychologische barrière doorbreken
Een sterke daling van energiegebruik in bestaande woningen, fabrieken en kantoren is volgens experts één van de effectiefste methoden om het Nederlandse energiegebruik snel te beperken. ‘Tot dusver was de gedachte dat dit moest lukken via verleiding, maar dat blijkt onvoldoende te helpen’, zegt Nijpels. ‘Met verplichtingen wordt een psychologische barrière doorbroken’. Voor particulieren komen er geen verplichte maatregelen. Niettemin moet in de woningen van huishoudens en kleine bedrijven binnen vier jaar 20 petajoules energie minder worden gebruikt. Dat is vergelijkbaar met het totale energiegebruik van 300 duizend gemiddelde huishoudens. 

Er zijn twee manieren om dit te bereiken zonder de burger zelf te verplichten, stellen de commissie van Nijpels en minister Kamp. De eerste is om de energieleveranciers volledig verantwoordelijk te stellen voor een daling van het energiegebruik. De andere is om marktpartijen, zoals bijvoorbeeld isolatiebedrijven, te laten inschrijven op een opdracht om energiebesparing tot stand te brengen.

‘Tenders’
Zowel de milieubeweging als de energiemaatschappijen zijn voorstander van de tweede optie waarin ‘tenders’ voor energiebesparing worden uitgeschreven. Bedrijven kunnen daar op inschrijven en krijgen een boete als ze de beloofde prestatie niet leveren. Als voor tenders wordt gekozen, zullen ook energiebedrijven daarvoor gaan inschrijven, verwacht Nijpels. ‘Leveranciers moeten gaan aanbellen aan de voordeur en zeggen mijnheer, mevrouw;  wij gaan bij u aan de slag.’ 

Nog eens 9 petajoules energiebesparing – vergelijkbaar met het gebruik van 135 duizend huishoudens – moet de komende vier jaar worden bereikt bij 111 grote, vaak internationale bedrijven die veel energie gebruiken zoals de staalindustrie en chemiebedrijven. Volgens eerdere afspraken zouden alle 111 daarvoor een eigen bijdrage leveren. Slechts 2 hebben daarvan werk gemaakt en nog eens 30 hebben een voorstel gedaan. Als de sector niet vóór oktober doet wat is afgesproken, overweegt de minister verplichte maatregelen voor iedereen. Werkgeversvereniging VNO/NCW is een van de 47 partijen in het Energieakkoord en ondersteunt de aanpak, zegt een woordvoerder. ‘Maar we gaan er vanuit dat de verplichting uiteindelijk niet nodig zal zijn, en dat we er via maatwerk met alle 111 bedrijven uitkomen.’

Greenpeace is blij
Eigenaren van energie-onzuinige kantoorgebouwen worden verplicht om die kantoren in 2020 te laten voldoen aan de eisen van energielabel C. Veel oudere kantoren hebben nu nog een label D tot en met G. Deze verplichting kan 4 tot 5 petajoules energiebesparing opleveren; vergelijkbaar met het energiegebruik van 75 duizend huishoudens.

Greenpeace is blij met de aangescherpte afspraken. ‘Voor het eerst sinds het sluiten van het Energieakkoord hebben we de overtuiging dat we alle doelen voor 2020 kunnen halen’, zegt woordvoerder Erik Suik. De vereniging Milieudefensie is kritisch. Om het doel  voor 2020 te halen zijn de ambities voor een echt duurzame ‘clean tech’ industrie op lange termijn opgegeven, vindt directeur Donald Pols. ‘Op dat punt laat men het afweten’.